Theo nhiều chuyên gia bất động sản (BĐS), không thiếu chế tài để xử lý chủ đầu tư bỏ hoang cao ốc. Các Đại biểu Quốc hội cũng đã kiến nghị sửa Luật nhằm tránh gây lãng phí lớn đối với xã hội...
Không thiếu chế tài "xử" cao ốc bỏ hoang
Đại diện Cục Quản lý Nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho biết, việc nhiều cao ốc bỏ hoang, không đưa vào sử dụng trong khi nhu cầu của đại đa số người dân về nhà ở bị hạn chế là một bất cập lớn. Vấn đề này cũng gây lãng phí lớn cho nguồn tài nguyên đất đai và làm méo mó thị trường bất động sản. Đặc biệt là việc bỏ hoang lâu, không đưa ra chế tài buộc chủ đầu tư phải hoàn thành các dự án này, khiến những khu dân cư mất mỹ quan, ảnh hưởng tới quá trình đô thị hóa. Nhưng hiện hành lang pháp lý buộc chủ đầu tư phải hoàn thành dự án chưa rõ ràng.
Theo ông Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, đầu tiên, cơ quan chức năng nên tiến hành rà soát xem chủ đầu tư cao ốc đã đóng tiền sử dụng đất chưa? Nếu chưa thì có thể phạt vì chậm đóng thuế và truy thu thuế. Điều đó hoàn toàn đủ cơ sở pháp lý nhưng không ai thực hiện. Thứ hai là cao ốc bỏ hoang nhiều năm tọa lạc giữa khu đất vàng làm mất mỹ quan đô thị, ảnh hưởng tới môi trường xung quanh. Vì thế, có thể xử phạt hành chính về vi phạm môi trường.
Ông Liêm cho hay, trước đây, Bộ Tài chính đã kiến nghị Chính phủ đánh thuế vào biệt thự bỏ hoang. Tuy nhiên, đến nay, vẫn chưa áp dụng được bởi đa số biệt thự đó lại thuộc sở hữu của cá nhân. Còn tại Hà Nội, cao ốc bỏ hoang trên đất vàng chủ yếu thuộc sở hữu của các chủ đầu tư, chính quyền địa phương hoàn toàn biết rõ và có cơ sở áp dụng chính sách này. Theo ông Liêm, một dự án lớn tọa lạc trên địa bàn quận không lý do gì mà ông chủ tịch UBND quận lại không hay biết. Dự án gặp vướng mắc ở đâu phải báo cáo với chính quyền tại địa phương để ấn định thời gian hoàn thiện. Chính quyền sở tại có thể xử lý nếu chủ đầu tư chây ì không làm như thu hồi, bàn giao dự án cho những chủ đầu tư có khả năng thực hiện...
GS. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận định, nếu chúng ta xử lý các cao ốc bỏ hoang không rõ nguyên nhân, chỉ giải quyết được bề nổi mà chưa tìm ra cốt lõi sẽ tạo tiền lệ cho nhiều cao ốc bỏ hoang khác mọc lên tại Thủ đô.
Theo ông Võ, cao ốc trên đất vàng bị bỏ hoang hiện đang chịu ảnh hưởng cực kỳ lớn từ thị trường BĐS. Thị trường này thực tế đang yếu ớt, trầm lắng, tiềm lực tài chính của những nhà đầu tư hạn chế. Trước đề xuất đánh thuế vào cao ốc bỏ hoang, ông Võ kiến nghị, cần sử dụng biện pháp đánh thuế theo kiểu chậm thực hiện năm nào đánh thuế năm đó và vấn đề đánh thuế cần phải tính toán một cách phù hợp.
Sửa luật nhằm tránh lãng phí
Theo Đại biểu Quốc hội Bùi Thị An (Hà Nội), qua thực tiễn, Luật Xây dựng còn nhiều bất cập. Trong thời kỳ BĐS nóng, không có chuyện đất vàng bị bỏ hoang, chủ đầu tư làm xong tới đâu bán hết tới đó. Khi thị trường bất động sản trầm lắng, nhiều khu đất vàng chung cư, biệt thự bỏ hoang. Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này là do đầu cơ, tận dụng bất động sản bán kiếm lời chứ không phải mua nhà để ở nên đã để lại hậu quả nghiêm trọng.
Bà An cho biết, Luật mới chỉ đưa ra quy định, sau khi công trình được khởi công 12 tháng, nếu không thực hiện sẽ bị thu hồi. Vì thế, cần phải điều chỉnh Luật với tất cả những tòa nhà xây dựng dở dang. Chủ đầu tư có thể lấy lý do là doanh nghiệp nhưng doanh nghiệp nào cũng sử dụng tiền của người lao động. Cao ốc xây dựng dở dang qua thời gian sẽ xuống cấp gây thiệt hại cho người dân và chủ doanh nghiệp. Điều đó gây lãng phí lớn cho xã hội. Đất nước ta còn nghèo nên cần tập trung vào nhiều việc khác thay vì đi tiếp tay cho các cao ốc bỏ hoang”.