Bản tin khoa học Bùi Chí Bửu

TINKHOAHOC. Bản tin khoa học Bùi Chí Bửu có những tin chính: Lúa thơm giá trị cao từ giống gốc Basmati; Lúa Vàng sẽ được thương mại hoá vào năm 2011; Chiến trường những cây trồng chuyển gen;Tình hình bông vải chuyển gen Bt ở Ấn Độ; Giống lúa kháng bệnh hại trong tương lai; Thông Báo Hội nghị thương mại Lúa Gạo lần thứ 14

Lúa thơm giá trị cao từ giống gốc Basmati
Báo cáo khoa học của ĐH Cornell, Hoa Kỳ cho thấy gen điều khiển mùi thơm của giống Basmati và các giống lúa được lai từ giống Basmati có giá trị cao đã được thị trường thế giới công nhận. Lúa gạo có từ 2 nhóm loài phụ: indica và japonica. Cả hai đều được trồng và phát triển tại Trung Quốc hơn 8.000 năm. Nghiên cứu mới nhất ấn bản hàng ngày 25-8-2009 tại Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), khẳng định rằng giống Basmati hạt dài, có mùi thơm được giả định là giống của Ấn Độ, có liên quan mật thiết với japonica về mặt di truyền. Basmati, trồng ở Bắc Ấn Độ, Pakistan và Iran, không phải thuộc nhóm indica như đã từng được giả định trước đây vì tính trạng hạt thon dài của nó. Các giống lúa japonica của Đông Á và Đông Nam Á bao gồm giống lúa làm món ăn sushi (gói với cá sống), có hạt gạo ngắn và dính dẽo. Gen BADH2, mất chức năng thông qua tiến trình chọn lọc tự nhiên, đột biến thành lúa thơm. Nghiên cứu cho thấy có 8 đột biến mới của BADH2 kết hợp với mùi thơm. Nghiên cứu còn cho thấy một đột biến gần đây nhất bao gồm tính trạng mùi thơm của lúa japonica (Basmati) và tính trạng mùi thơm của lúa indica (gạo Jasmine của Thái Lan). Giáo sư Susan McCouch nói rằng: người ta nghĩ rằng tất cả giống lúa của Ấn Độ là loại hình indica, nhưng đó là điều không đúng. Michael Kovach, nghiên cứu sinh Post-doct của Bà McCouch cùng với Bà đã công bố công trình khoa học này. Nghiên cứu được tài trợ bởi Plant Genome Program thuộc quỹ National Science Foundation and the European Union Project METAPHOR. Xem chi tiết http://www.cornell.edu/

Lúa Vàng sẽ được thương mại hoá vào năm 2011
Tạp chí Food and Beverage News (India), ra ngày 1-9-2009, đã thông tin rằng giống lúa biến đổi gen giàu vitamin A “Lúa Vàng” (Golden Rice) sẽ được thương mại hoá vào năm 2011. Lúa có hàm lượng carotenoid (beta carotene) cao làm hạt gạo có màu vàng. Chính beta carotene sẽ trở thành vitamin A khi được ăn và chuyển vào cơ thể. Các nhà thống kê của tổ chức WHO cho biết 40% trẻ em ở lứa tuổi 6 tháng đến 5 năm, và 30% trẻ em ở lứa tuổi cắp sách đến trường đều có triệu chứng thiếu vitamin A. Tương tự, 50% phụ nữ mang thai và cho con bú cũng đang có vấn đề do thiếu vitamin A. Công nghệ tạo ra lúa vàng dựa trên nguyên tắc lúa tích tụ beta carotene trên lá, không phải trong hạt gạo. Nhờ thêm vào hai gen phytoene synthase và phytoene desaturase – bằng phương pháp chuyển gen, beta carotene này sẽ chuyển vị được vào trong phôi nhũ hạt gạo. Golden Rice hi vọng sẽ được phát triển tại Philippines vào năm 2011. Thị trường của Ấn Độ, Việt Nam cũng rất có triển vọng để phát triển trong cùng thời điểm này. Giống Golden Rice đầu tiên của thế giới do Dr Ingo Potrykus và Dr Peter Beyer tạo ra vào năm 2000. Sau đó, hai nhóm nghiên cứu của Syngenta, sản xuất ra Golden Rice có hàm lượng beta carotene cao hơn gấp nhiều lần. Golden Rice-1 được phát triền vào năm 2003 và giống Golden Rice-2 vào năm 2005. Xem chi tiết http://www.fnbnews.com

Chiến trường những cây trồng biến đổi gen
Tác giả Emily Waltz, đã công bố trên tạp chí Nature số 461: 27-32 (2009) về tình trạng của cây trồng biến đổi gen mà ta thường gọi là cây biotech. Những vấn đề này đã được Emma Rosi-Marshall ghi nhận kể từ 9-10-2007 trên tạp chí PNAS. Rosi-Marshall là nhà sinh thái học thuộc Loyola University Chicago, Illinois, Hoa Kỳ. Cô đã mất hơn 2 năm để nghiên cứu tại 12 streams của vùng Bắc Indiana, nơi cây bắp được trồng phổ biến, hấu hết là các giống bắp có gen Bt. Cộng tác với Jennifer Tank, ĐH Notre Dame, Indiana, cô Rosi-Marshall đã tìm thấy những streams có bắp Bt, dưới dạng lá, thân, lõi bắp và phấn hoa. Trong phòng thí nghiệm, họ tìm thấy ấu trùng của caddis-fly, côn trùng ăn thực vật thuộc Bộ Trichoptera. Bắp chuyển gen có thể không có ảnh hưởng gì đối với biota of streams trong khu sản xuất nông nghiệp. Trong vòng 2 tuần lễ, các nhà nghiên cứu đã tranh luận trên PNAS và US National Science Foundation (NSF), Rosi-Marshall's funder. Vào cuối tháng 8-2009, những lời phàn nàn về bài viết như vậy đã cuốn hút sự theo dõi của công chúng. Rosi-Marshall đã tham gia hội nghị khoa học của National Academy of Sciences (NAS) về GMO và động vật hoang dã, ngày 5-11-2007. Nhà bệnh học trên côn trùng, Brian Federici, ĐH California, Riverside, người đã góp ý kiến cho Rosi-Marshall, nói rằng: Bà ta có vẻ thất bại trong nhận định như vậy. Xem chi tiết http://www.nature.com/news/2009/090902/full/461027a.html

Tình hình bông vải chuyển gen Bt ở Ấn Độ
Arjunan Subramaniana và Matin Qaim đã công bố trên World Development, Vol. 37, Issue 1, vào tháng Giêng 2009, trang 256-267, về tình trạng giống bông vải Bt ở Ấn Độ. Những nghiên cứu trước đây về tác động của công nghệ sinh học nông nghiệp đều tập trung chủ yếu vào ảnh hưởng trực tiếp. Chúng tôi đề nghị một khung hợp tác rộng hơn về ý nghĩa kinh tế, để phân tích phân bố lợi nhuận một cách cẩn thận hơn. Đối với làng xã của Ấn Độ, người ta phát triển mô hình “micro-social accounting matrix” viết tắt là SAM để mô phỏng ảnh hưởng của sự chấp nhận cây bông vải Bt. Ảnh hưởng của lợi nhuận tác động lớn hơn trong nông hộ so với trang trại qui mô rộng. Xem chi tiết http://www.sciencedirect.com/science/article/B6VC6-4SWXDMD-1/2/74ceca588da7cbbc9899668704af6cba

Giống lúa kháng bệnh hại trong tương lai
Elie Dolgin đã đăng trên Nature News về giống lúa trong tương lai có tính kháng sâu bệnh hại từ kết quả nghiên cứu của Shuichi Fukuoka và ctv., thuộc Japan's National Institute of Agrobiological Sciences. Họ đã tìm thấy một gen có từ giống địa phương kháng bệnh đạo ôn. Họ lai giống ấy với giống cao sản đang canh tác. Bệnh đạo ôn đã làm mất năng suất từ 30 đến 40%; tương đương với sản lượng thóc đủ nuôi 60 triệu người / mỗi năm. Giống lúa có gen kháng bệnh thường có phẩm chất gạo không mong muốn. Điều này đã được cải tiến trong chương trình lai tạo giống mới. Fukuoka và đồng nghiệp chỉ ra rằng tính kháng bệnh đạo ôn và phẩm chất kém là do các gen bị tách biệt nhau. Xem chi tiết trên tạp chí Science vào tháng 8-2009 hoặc http://www.nature.com/news/2009/090820/full/news.2009.841.html

Thông Báo Hội nghị thương mại Lúa Gạo lần thứ 14
Hội nghị thương mại lúa gạo lần thứ 14, 2009 [14th WORLD RICE COMMERCE 2009]
sẽ được diễn ra tại Bali, Indonesia, vào ngày 8-10 tháng Mười, 2009. Xem chi tiết: http://www.worldricecommerce.com