Bản tin khoa học Bùi Chí Bửu

TINKHOAHOC. GS.TS. Bùi Chí Bửu điểm tin khoa hoc tuần này với các tin chính: Bản thảo giải mã trình tự cây dưa leo của Trung Quốc; Gen điều khiển kích thước hạt mới được tìm thấy; Xác định ở mức độ phân tử tín hiệu của Xanthomonas; CGIAR đánh giá tóm tắt nổ lực của Đông Timor trong an ninh lương thực; Thông báo Hội nghị quốc tế lần thứ 5 về Bệnh Cây; Hội nghị các đối tác về luật an toàn sinh học của USDA APHIS; Hội nghị quốc tế lần thứ 6 về di truyền cây lúa; Hội nghị quốc tế về lúa hoang.

Bản thảo giải mã trình tự cây dưa leo của Trung Quốc
Dưa leo là cây trồng có giá trị kinh tế quan trọng thuộc hệ thống mô hình trong nghiên cứu xác định giới tính và sinh học cây có mạch. Bản thảo chuỗi trình tự bộ gen cây Cucumis sativus var. sativus L. vừa được hoàn thành do các nhà khoa học Trung Quốc thực hiện tại Viện nghiên cứu Rau Hoa, Viện Hàn Lâm Khoa Học Nông Nghiệp Trung Quốc, với phương pháp kết hợp Sanger truyền thống và máy đọc trình tự thế hệ mới Illumina GA. Kết quả được đăng tải trên tạp chí Nature Genetics on line vào ngày 1-11-2009. Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học tiếp nhận được 72.2-fold genome coverage. Họ xây dựng được 5 trong 7 nhiễm sắc thể dưa leo từ dung hợp 10 nhiễm sắc thể tổ tiên sau khi truy xuất nguồn quan hệ huyết thống từ Cucumis melo. Bộ gen dưa leo được đọc trình tự có đủ khả năng nhận biết các tính trạng thí dụ như biểu thị giới tính, tính kháng bệnh, sinh tổng hợp cucurbitacin và mùi 'fresh green'. Nó còn cho chúng ta một nguồn tài nguyên vô giá về nội dung phát triển các giống mới triển vọng cũng như nghiên cứu sự tiến hoá và chức năng của hệ thống mạch dẫn cây trồng. Xem http://www.nature.com/ng/journal/vaop/ncurrent/abs/ng.475.html

Gen điều khiển kích thước hạt mới được tìm thấy
Các nhà khoa học thuộc ĐH Freiberg, Đức và John Innes Center, Anh Quốc đã xác định được một gen trong cây mô hình Arabidopsis có khả năng đáp ứng với việc kiểm soát kích thước hạt. Họ tin rằng tao tác gen này có thể điều khiển được cách thước cải tiến giống cây trồng. Michael Lenhard và ctv. tìm thấy gen điều khiển cytochrome P450 KLUH (KLU) điều tiết kích thước hạt. Gen này biểu hiện bên trong võ của trứng, tạo ra tín hiệu tăng trưởng tích cực không đồng nhất và cho ra kết quả cuối cùng về kích thước hạt. Nếu khoá lại gen này, cây cho hạt rất nhỏ. Sự biểu hiện mạnh mẽ của KLU, cho kết quả hình thành hạt to hơn, có hàm lượng dầu nhiều hơn. Theo các nhà nghiên cứu này, đây là lần đầu tiên người ta tìm ra được một yếu tố có tính chất đảo chiều về kích thước hạt, và nhấn mạnh đến việc khai thác gen này trong phát triển. Họ đang tiếp tục nghiên cứu ảnh hưởng cải biến gen như vậy trên cây cải dầu. Đọc bài viết trên tạp chí PNAS http://dx.doi.org/10.1073/pnas.0907024106 hoặc http://www.jic.ac.uk/corporate/media-and-public/current-releases/091105MichaelLenhardseedsize.htm

Xác định ở mức độ phân tử tín hiệu của Xanthomonas
Năm 1995, Pamela Ronals và ctv. thuộc ĐH California, Davis, Hoa Kỳ cho thấy gen Xa21 trong cây lúa kháng rộng bệnh bạc lá vi khuẩn Gram âm Xanthomonas oryzae pv. oryzae,. Bây giờ, Ronald và nhóm nghiên cứu của Bà đã phân lập được tín hiệu phân tử của vi khuẩn gắn với receptor, kích thích phản ứng tự vệ của cây lúa chống lại bệnh bạc lá. "Sự khám mới này về tín hiệu phân tử vi khuẩn giúp chúng tôi hiểu rõ hơn làm thế nào hệ thống miễn dịch khởi động," Ronald đã nói như vậy trong bài viết ấn hành trên tạp chí Science của tuần này. Chính “signaling peptide, ax21”, được tìm thấy trong nhiều loài khác của chi Xanthomonas cũng như Xylella fastidiosa, vi khuẩn gây bệnh Pierce trên cây nho. Peptide này sản sinh ra bởi một vi khuẩn gây bệnh “urinary tract infection” cho người."Chúng tôi hi vọng những khám phá mới này sẽ mang lại lợi ích cho nông nghiệp và y học của Hoa Kỳ, thế giới nhờ phát triển các biện pháp làm chận lại sự xâm nhiễm của vi khuẩn," Bà Ronals đã nói như vậy. Bài viết trên tạp chí Science http://dx.doi.org/10.1126/science.1173438 hoặc đọc http://www.news.ucdavis.edu/search/news_detail.lasso?id=9274

CGIAR đánh giá tóm tắt nổ lực của Đông Timor trong an ninh lương thực
CGIAR (Consultative Group on International Agricultural Research), liên minh chiến lược, các thành viên và 15 trung tâm nghiên cứu nông nghiệp quốc tế trực thuộc đã khởi động hoạt động khoa học nhằm phục vụ lợi ích của người nghèo; đã nhấn mạnh sáng kiến Seeds of Life trên trang web của họ vào tháng 1-2009, làm rõ kinh nghiệm của Đông Timor trong một mô hình thu nhỏ (microcosm) có tính chất giáo dục về những nỗ lực toàn cầu để có được an ninh lương thực. CGIAR cho rằng sáng kiến thúc đẩy được sản xuất lương thực phản ánh tiềm năng nghiên cứu khoa học nhằm tăng cường nội dung an ninh lương thực ngay cả tại những nước đang đối mặt với xung đột hậu chiến gay gắt như Đông Timor. Chương trình này giúp cải thiện giống ở Đông Timor với 5 loài chính là bắp, đậu phụng, lúa gạo, khoai sắn và khoai lang của các Trung Tâm thuộc CGIAR. Nó còn xây dựng nên một hệ thống đánh giá và phân phối các giống cây trồng mới đảm bảo tính thích đáng của chúng và tính bền vững của chúng. Nông dân được bao gồm trong đánh giá sự góp mặt của mình đối với phát triển giống mới xét trên mối quan hệ hợp tác với các NGOs. Xem chi tiết http://cgiar.org/monthlystory/november2009.html

Thông Báo

Hội nghị quốc tế lần thứ 5 về Bệnh Cây
Tổ chức Indian Phytopathological Society tổ chức Hội nghị quốc tế lần thứ 5 về Bệnh cây từ10 đến 13 -11- 2009 tại IARI (Indian Agricultural Research Institute), New Delhi, Ấn Độ. Chủ đề là Plant pathology in the globalized era. Xem chi tiết http://ipsdis.org/2009/

Hội nghị các đối tác về luật an toàn sinh học của USDA APHIS
Tổ chức APHIS (U.S. Department of Agriculture's Animal and Plant Health Inspection Service) sẽ tổ chức một hội nghị cho các đối tác để thảo luận về hoạt động thực hiện luật có liên quan đến công nghệ sinh học hiện nay, vào ngày17-1- 2009, từ 8:30 a.m. đếm 5:30 p.m. tại Riverdale, Maryland. Xem chi tiết http://www.aphis.usda.gov/newsroom/content/2009/11/biotecmeet.shtml

Hội nghị quốc tế lần thứ 6 về di truyền cây lúa
Hội nghị quốc tế lần thứ 6 (6th International Rice Genetics Symposium) về di truyền cây lúa sẽ được tổ chức tại Manila, Philippines, vào ngày 16 đến 19 tháng 11 năm 2009. Đây là Hội nghị quốc tế được định kỳ tổ chức 5 năm một lần. Ban tổ chức lồng ghép Hội nghị quốc tế lần thứ 7 về Rice Functional Genomics cùng một thời gian nói trên. Xem chi tiết http://www.irri.org

Hội nghị quốc tế về lúa hoang
Viện RIHN (Research Institute for Humanity and Nature) Nhật Bản và Cục Lúa Gạo Thái Lan đồng tổ chức Hội nghị quốc tế về lúa hoang năm 2009 tại Bangkok, Thái Lan vào ngày 22 đến 24-11-2009